Osteoporoza - profilaktyka choroby

Osteoporoza jest chorobą cywilizacyjną. Znacznie dłużej i wygodniej żyjemy. Korzystamy z dobrodziejstw współczesnego świata, prowadzimy mniej aktywny tryb życia i nie zawsze zdrowo się odżywiamy. Wzrasta więc liczba osób zagrożonych osteoporozą.
Dwa podstawowe punkty profilaktyki której celem jest zapobieganie osteoporozie to prawidłowa podaż wapnia w diecie i właściwa aktywność fizyczna.
Przeciętne zapotrzebowanie na wapń wynosi ok. 1000 mg na dobę i zwiększa się w okresie ciąży i karmienia oraz w okresie dojrzewania. Najważniejszym źródłem wapnia jest mleko i jego przetwory, takie jak jogurty, kefiry, białe sery. Jedna szklanka mleka zawiera 300 mg wapnia.
Wchłanianie wapnia w jelicie zależne jest od witaminy D. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę D wynosi 200 j i zwiększa się po 50 r.ż. (w związku z obniżoną syntezą witaminy w skórze) nawet do 400-600 j/dobę. Przebywanie na świeżym powietrzu zapewniające prawidłową ekspozycję na światło słoneczne oraz uzupełnianie witaminy D preparatami naturalnymi lub syntetycznymi u ludzi starszych (zwykle 200-400 j/dobę) często zawierającymi również wapń ma istotne znaczenie w profilaktyce osteoporozy.
Poza właściwą dietą normalna aktywność fizyczna dzieci i młodzieży jest naturalnym sposobem profilaktyki osteoporozy i pozwala osiągnąć jak najwyższą szczytową masę kostną w okresie dojrzałości. Ćwiczenia siłowe obciążające układ kostny mają wpływ na przyrost masy kostnej w okresie dojrzałości. Ludziom starszych zalecany jest co najmniej półgodzinny spacer każdego dnia. Aktywność ta poprzez poprawę sprawności fizycznej ma znaczenie w zapobieganiu upadkom, a tym samym złamaniom. Inne ćwiczenia gimnastyczne, szczególnie siłowe wymagają w tym wieku konsultacji specjalistów rehabilitacji.
Kolejnym istotnym sposobem zapobiegania osteoporozie jest unikanie czynników ryzyka osteoporozy, takich jak palenie papierosów, picie dużej ilości czarnej kawy.
Właściwe leczenie chorób, które mogą być przyczyną osteoporozy (np. nadczynność tarczycy) jest również formą zapobiegania chorobie.
Szczególnej profilaktyki wymagają osoby, które stosują leki zwiększające ryzyko osteoporozy (np. kortykosteroidy). W tym przypadku wskazane jest wczesne podawanie preparatów wapniowych, zwykle z witaminą D.
Profilaktyka stosowana w dzieciństwie poprzez wytworzenie nawyku prawidłowego odżywiania i normalnej aktywności fizycznej zależy głównie od rodziców. Profilaktyka w wieku starszym, zwłaszcza w okresie okołomenopauzalnym wymaga już często kontaktu z lekarzem i postępowania wg jego zaleceń.
W przypadku obecności przynajmniej jednego z powyższych czynników ryzyka osteoporozy.
Dla skutecznej profilaktyki osteoporozy bardzo ważne jest wyłonienie osób szczególnie narażonych na tę chorobę.
Czynniki zwiększające ryzyko osteoporozy to wiek i płeć pacjenta
Choroba dotyczy najczęściej osób starszych, powyżej 60 r.ż.
Kobiety są bardziej narażone na osteoporozę niż mężczyźni. Związane jest to, po pierwsze, z niższą szczytową masą kostną osiąganą przez kobiety w okresie dojrzewania (im niższa szczytowa masa kostna tym mniejsza odporność kości na złamanie); po drugie, u kobiet wcześniej występuje okres menopauzy związany z obniżeniem wydzielania hormonów płciowych. Prawidłowy poziom estrogenów stanowi ważny czynnik zapobiegający osteoporozie. U mężczyzn, analogiczny stan - andropauza, występuje później, około 65 roku życia. Mimo to nie należy zapominać o możliwości wystąpienia osteoporozy u mężczyzn. Częstsze rozpoznawanie choroby u kobiet wynika częściowo z większej gotowości kobiet do wykonywania badań profilaktycznych. Są też czynniki związane z budową ciała.
U osób o niskim ciężarze ciała częściej stwierdza się osteoporozę i złamania kości w jej przebiegu.

Zobacz więcej >>